فستیوال رنگ در هند

فستیوال Holi یکی از بزرگترین جشنهای سنتی هند است که همه ساله در آغاز فصل بهار براساس تقویم هندی برگزار میشود و نشان دهنده زنده شدن دوباره طبیعت و فرا رسیدن فصل بهار است که بر اساس تقویم هندی امسال یعنی‌ سال ۲۰۱۱ جشن هولی در روز دوشنبه ۲۱ ماه مارچ (برابر با دوم فروردین) برگزار گردید.

این فستیوال به نامهای جشن هولی، جشن رنگ و جشن بهاره نیز معروف است و یکی از قدیمی ترین فستیوالهای هندی است که داستانها و افسانه های مختلف و بسیارجالبی درباره ریشه این فستیوال مطرح شده است. در جشن هولی که ریشه در باورهای اساطیری هندوها دارد مردم هند از کوچک و بزرگ در آن شرکت و شهروندان غیر هندو نیز به نشانه ابراز دوستی در مراسم جشن رنگ شرکت می کنند. امروزه عده کمی از نسل جوان هند از فلسفه جشن هولی آگاهی دارند و تنها آنرا بهانه ای برای برگزاری جشن و شادی می دانند. در ایام این جشن که به مدت دو روز برگزار می شود، سراسر هند تعطیل رسمی است.

آیین جشن دو روز است. در روز اول آتشی بزرگ در غروب و یا شب هنگام روشن می‌شود. قبل ازآن، آتش بزرگ دیگری برروی مکانی که از قبل آماده شده روشن می‌شود و تمثالی از هولیکا که از خیزران و بوریا ساخته شده در حرکت دسته‌جمعی منظم به همراه خوانندگان و نوازندگان محلی به وسیلهٔ برهمن‌ها باتشریفات به محل منتقل می‌شود. تمثال در وسط تل آتش گذارده می‌شود و دستیاربرهمن، هفت بار آن را طواف می‌کند و قبل از این‌که آن را آتش بزنند، اشعاری را در ستایش هولی می‌خوانند. مفهوم آن اشعار جملات زیر است:
«روشن کردن آتش به عنوان نمادی از نابودی تمام شرهایی که در انسان وجود دارد دعا به درگاه خدا برای رفاه و بهبودی بشر»

از صبح هولی مردم به رقص و شادی و آوازخوانی مشغولند و هرچه به سمت ظهرپیش می رود، مردم به سمت رودخانه ها و برکه ها و اماکن تفریحی رفته ٬ دور هم جمع می شوند و عصر آن روز غذاها و شیرینی های مخصوص را که از قبل آماده کرده اند، می خورند و هرچه به شب نزدیک می شود،سکوت همه جا را فرا می گیرد.جشن هولی در شهرهای “ماتورا” و “ورینداوان ناندگایون” و “برستار” به صورت
مذهبی تری برگزار می شود، چرا که این شهرها منزلگاه کریشنا بوده اند.

معنی کلمه ی هولی در زبان هندی، “سوختن” است و در اصل جشن هولی دلالت بر پیروزی خوبی بر بدی دارد و در اکثر مناطق هند، در دو روز و با نام های “هولی” و “دولتی” یا به زبانی ساده تر، “هولی کوچک” و “هولی بزرگ” برگزار می شود که معمولا پس از انجام عبادت و گذاشتن نشان بر مجسمه ی کریشنا و رادا، مردم با پودرهای رنگی یا بالن های پر از مایعات رنگی که به “گولال” و “آبیر” معروفند، به هم رنگ می پاشند. در حقیقتاین جشنواره را می توان جشنواره ی تابناک و درخشان نامید، چرا که رنگهای 

روشن و متنوعی در آن استفاده می شود٬ هندی ها معتقدند رنگهای روشن زندگی بخش، نیروزا و نشاط آوراست.

بنابر برخی از روایات این جشن در ابتدا بهخاطر حاصلخیزی زمین برگزار می شده است، از طرف دیگر این جشن به یمن عشق 

فناناپذیر کریشنا و رادا هم برپا می شده علاوه برپاشیدن رنگ و آب به همدیگر، جشن هولی شامل رقص و آواز نیز می باشد و آتش بازی های بزرگ در هر کوچه و خیابانی برگزار می شود با این باور که آتش فضا را از وجود روح های شیطانی پاک می کند و نشانی بر سوزاندن “هولیکا”ی شریر و نابکار(دشمن کریشناو رادا) بوده است و نام هولی برگرفته از این رسم است.

پودرهای رنگی که در این جشن از آن استفادهمی شود از گیاهانی مانند گیاه نیم، کومکوم، هالدی و غیره تهیه شده اند. همچنین بعضی از این رنگها از گیاهانی که در فصل بهار شکوفه می دهند مانند گلهای درخت شعله جنگل تهیه شده اند، از اینرو هندی ها اعتقاد دارند، این پودرها به دلیل خاصیت درمانی و طبیعی بودن از بروز بیماریهای شایع ناشی از تغییرات آب و هوا در فصل بهار مانند سرما خوردگی جلوگیری می نمایند و بعضا 

این بیماریها را درمان می کنند.

رنگ، سروصدا٬ رقص٬ آواز و پذیرایی هولی یک معنا را می رسانند: همراهی، اتحاد، برابری و شادی! در باور هندوها هیچ جشن دیگری را نمی توان یافت که درس دینی و مذهبی را همراه هماهنگی اجتماعی چنین ساده بیاموزد.