قطب جنوب یا هزاران کوه یخی : راهنمای سفر به سرزمین برف ها

قطب جنوب یعنی، هزاران کوه یخی که هر کدام به شکلی متفاوت از یکدیگر می باشند. رنگ ها ترکیبی ازعمق های مختلف شید سفید و آبی هستند. در قطب جنوب، گویی زمان متوقف شده است. هیچ صدایی نیست و سکوت تنها صدایی است که باید آن رت باور کنی. باید از نزدیک ببینید و حس کنید. طبیعت و رنگ ها با همه جای دنیا فرق دارد. سرزمینی که تنها نقطه در جهان است که هیچ دولتی ندارد و متعلق به همه مردم جهان با پرچمی به رنگ و شکل کوههای یخی است. قطب جنوب جایی است که فرقی نمی کند متعلق به کدام کشور یا قاره هستید، همه در کنار هم می توانید زندگی کوتاه جدید و تأثیر گذاری را تجربه کنید.
از اینرو، ما در تورلند تصمیم گرفتیم با ارائه ی مقاله ای جامع درباره ی قطب جنوب، آن دسته عزیزانی را که علاقه ی وافر به طبیعت و محیط زیست دارند و همچنین از لحاظ مالی توانایی پرداخت هزینه های این سفر خاص و تکرار نشدنی را دارند در این سفر کمک و راهنمایی کنیم.

درباره ی قطب

قطب به یکی از دو نقطه‌ای گفته می‌شود که خط واصل آن بر حول محور زمین منطبق است، به نقطه‌ای که در شمال زمین قرار دارد قطب شمال و دیگری که در جنوب قرار دارد قطب جنوب می‌گویند. قطب شمال و قطب جنوب هر دو سردند، چرا که هیچ نور مستقیمی از خورشید دریافت نمی‌کنند و روزها نیز همانند شب‌ها سرد و تاریک است. با این حال قطب جنوب خیلی سردتر از قطب شمال است.

با وجودی که عکس‌های بسیاری از مکتشفین قطب جنوب وجود دارد که پرچم‌هایشان را در یخ‌های قطب جنوب محکم می‌کنند اما قاره قطب جنوب تنها منطقه در کره زمین است که به هیچ کس تعلق ندارد. هنوز هم هیچ آثار تاریخی کشف نشده که نشان‌دهنده حضور مردم بومی در این منطقه باشد. در مقابل بیش از چهار میلیون نفر در منطقه شمالگان، چه در روستا‌های کوچک و چه در شهر‌ها مثل بارو در آلاسکا، ترومسو در نروژ و مورمانسک و سالکارد در روسیه زندگی می‌کنند.

خرس‌های قطبی و پنگوئن‌ها

تصور اکثر افراد اینست که خرس‌های قطبی و پنگوئن‌ها زیستگاه مشترکی دارند اما این دیدگاه اشتباه است. پنگوئن‌ها فقط در نیمکره جنوبی زندگی می‌کنند، جایی که بر روی خشکی هیچ دشمن طبیعی ندارند. از طرف دیگر خرس‌های قطبی بزرگ‌ترین شکارچیان روی خشکی و بومی قطب شمال هستند. آنها در قسمت‌های یخ‌زده قطب شمال حکومت می‌کنند و از خوک‌های آبی، گاوهای دریایی و گاهی حتی نهنگ‌های کوچک تغذیه می‌کنند. اگر پنگوئن‌ها و خرس‌های قطبی در یک منطقه مشترک زندگی می‌کردند آن وقت خرس‌ها هیچ نگرانی در مورد منابع غذایی نداشتند. بهر حال این اتفاق نیافتاده و پنگوئن‌ها به صورت پرندگانی در آمده‌اند که قادر به پرواز نیستند و بال‌های آنها به صورت باله در آمده‌اند که در موقع شنا به آنها کمک می کند.
بر اساس تحقیقات انجام شده، متوسط دمای فصل تابستان در قطب شمال صفر درجه و در قطب جنوب منفی ۱۸ درجه سانتی‌گراد و متوسط دمای فصل زمستان در قطب شمال و جنوب به ترتیب منفی ۴۰ درجه و منفی ۶۰ درجه سانتی‌گراد است.

درباره ی قطب جنوب

قطب جنوب، دورترین نقطه روی کره زمین، سرزمین بی نهایت ها و روزها و شب های بی پایان است.
قطب جنوب هفتمین قاره روی کره زمین است. ۹۰ درصد از یخ کل دنیا در این قطب قرار دارد و به آن لقب قاره یخی داده اند. وسعت قطب در زمستان به واسطه یخ زدن دریا دو برابر آن در طول تابستان است و متوسط ارتفاع آن از سطح دریا بیش از قاره های دیگر است. قطب جنوب هیچ ساکن بومی ندارد. کل جمعیت انسان هایی که در قطب ساکن هستند و اکثریت آنها را محققان و دانشمندان تشکیل می دهند بین ۱۰۰۰ نفر در زمستان تا ۴۰۰۰ نفر در تابستان متغیر می باشد.
تغییرات اقلیمی کره زمین که در ۱۰۰ سال گذشته شدت گرفته بر وضعیت جنوبگان تاثیر گذاشته است. کوچک ترین تغییرات در قاره ی جنوب نیز تاثیرات محسوسی بر وضعیت اقلیمی کره زمین خواهد داشت، به همین خاطر به شدت از محیط زیست این قاره محافظت می شود.
این قاره زیستگاه صد ها گونه ی گیاهی و جانوری خاص است که بسیاری از آنها در هیچ جای دیگر این کره ی خاکی پیدا نمی شوند. گونه های متفاوتی از پرند گان، پنگوئن ها به خصوص پنگوئن امپراطور و پنگوئن جنتو، فک های میگو خوار و فک های لئوپارد و نهنگ قطبی.

قطب جنوب در تملک هیچ کشوری نمی باشد، البته چندین کشور دنیا از جمله نروژ و انگلستان به دلیل کشفیاتی که انجام داده اند و شیلی و آرژانتین به دلیل نزدیکی به قطب جنوب ادعاهایی بر مالکیت آن دارند که به رسمیت شناخته نشده است. این قاره به واسطه معاهده ی قطب جنوب که در سال ۱۹۵۸ نوشته شده به عنوان مکانی صلح آمیز شناخته گردیده و هیچ کشوری حق داشتن پایگاه نظامی و برداشت از ذخایر معدنی آن را ندارد و تنها به منظور تحقیقات بین المللی می توانند از آن استفاده کنند. نکته ی جالب توجه این است که بر طبق مفاد این معاهده و به واسطه محیط زیست شکننده ی قطب جنوب، هیچ کس حق برداشتن حتی یک قلوه سنگ و بر جا گذاشتن حتی یک دستمال کاغذی را در قطب ندارد. در قطب هیچ چیزی از خودتان نباید به جا بگذارید. حتی کفش هایتان نباید آلوده باشد. به همین دلیل می بایست موقع ورود به قطب کفش هایتان را بشویید.

صنعت گردشگری در قطب جنوب

صنعت گردشگری در قطب جنوب از اواخر دهه ۶۰ میلادی و با کشورهای شیلی و آرژانتین آغاز گردید. در سال ۲۰۰۸ میلادی ۴۰هزار نفر از این قاره بازدید کردند.در این بین ایرانیان نیز جزو نخستین ملیت هایی بودند که پا روی قاره یخی گذاشتند.
شاید برای شما نیز جالب باشید که نام اولین ایرانیانی را که به قطب جنوب رفته اند بدانید.
عیسی و عبداله امیدوار برادران جهانگرد ایرانی، اولین ایرانیانی هستند که به شکل تخصصی، سفری تحقیقاتی را به مدت ده‌سال طی سال‌های ۱۳۳۳ تا ۱۳۴۳ به اقصی نقاط جهان ترتیب دادند. به گفته عیسی امیدوار «سفر قطب جنوب در سال ۱۳۴۵ شمسی، زمانی که هر دو برادر در شیلی بودند، از بندر وال پارائیزو (در فاصله حدود ۱۲۰ کیلومتری پایتخت شیلی؛ سانتیاگو) که نیروی دریایی شیلی نیز در آنجا مستقر می‌باشد، برای عبداله امیدوار فراهم گردید. کشور شیلی از کشورهایی است که در قطب جنوب دارای پایگاه تحقیقاتی است. مسئولین دولتی کشور شیلی پذیرفتند که با برادران امیدوار برای انجام این سفر همکاری نمایند. البته به دلیل هزینه‌های زیاد، فقط با اعزام یکی از برادران امیدوار موافقت شد و به این ترتیب عبداله امیدوار به وسیله ناوگان دریایی شیلی همراه با یک گروه علمی به قطب جنوب راه یافت.
در زمان این سفر (دهه ۴۰ شمسی) کسی موفق نشده بود که از هر دو قطب شمال و جنوب بازدید نمایند. عبداله امیدوار، حدود شش ماه در قطب شمال اقامت داشت و به تحقیق در مورد زندگی اسکیموها پرداخت؛ او مدت دو ماه را نیز در قطب جنوب به سر برد. عبداله امیدوار، اولین مسافر آسیایی قطب جنوب و همچنین اولین فردی ست که هر دو قطب شمال و جنوب را دیده. برادران امیدوار با اهدای برخی از عکس‌ها و یادگاری‌های سفر، در سال ۱۳۸۲موزه ای در مجموعه سعدآباد ترتیب داده‌اند و کتاب سفرنامه آنان نیز به چاپ پنجم رسیده است.

 

پس از ۲۲ سال، در دی ماه ۱۳۷۷ خورشیدی، در پی سفر یک گروه تحقیقاتی هندی تبار و همراهی یک کارشناس ایرانی، پای محمد رضا شکری به قاره جنوبگان رسید و پرچم ایران بر فراز قاره سفید به اهتزاز در آمد. این سفر ۹۹ روزه، برپایه ی تحقیقات و بررسی‌های علمی استوار بود و اعزام وی با هماهنگی مرکز ملی اقیانوس‌شناسی صورت گردید. پس از او، طی سفرهای کوتاه‌تر، سید مانی میرصادقی، با تکیه بر تجربه فیلمسازی خود، مجموعه مستندی از قطب جنوب تهیه کرد. حمید جدیری خداشناس و بابک امین تفرشی برای رصد کسوف در سال ۱۳۸۲ به قطب جنوب سفر کردند. در دی‌ماه سال ۱۳۸۶ نیز این روند با سفر اولین زن ایرانی، شکل جدیدی به خود گرفته و نام آیرین شیوایی از فعالان عرصه نجوم نیز به فهرست مسافران ایرانی قطب جنوب اضافه شد. همچنین طاهره جوهرچی به قصد گردشگری در بهمن ماه ۱۳۸۷ موفق به حضور در قطب جنوب شده است.

سفر به قطب جنوب برای مسافرانش دو ویژگی اصلی دارد؛ یکی طبیعت بکر و سکوت آن و دیگری تجربه ی اجتماعی این سفر و ایجاد یک رابطه تنگاتنگ در یکی دو هفته با افرادی از کشورهای مختلف دنیا. همه مسافران در تمام این مدت در یک سالن با همدیگر غذا می خورند و شما هر بار می توانید سر میز آدم های متفاوتی بنشیند و با فرهنگ و آداب ملل مختلف آشنا شوید.
شاید این نکته برای شما نیز خالی از لطف نباشد که بدانید، کسانی که در مراکز تحقیقاتی قطب جنوب هستند فقط بین یک سال تا ۱۴ ماه آنجا اقامت دارند و بعد باید با تیم جدید تعویض می شوند.

سفر به قطب جنوب

از کشور ما که در نیم کره شمالی زندگی می کنیم تا قطب جنوب بیش از ۱۳هزار کیلومتر اقیانوس قرار دارد و احتمالا باید روی یک تا دو کشور به عنوان کشور واسط برای رسیدن به قطب جنوب حساب کرد. از آنجایی که فصل ها در نیم کره جنوبی عکس نیم کره شمالی است، بهترین زمان برای رفتن به قطب جنوب نیز اواسط ماه نوامبر (آبان ماه) آغاز و تا اوایل مارچ (فروردین ماه) ادامه می یابد. در این زمان قطب جنوب بهار و تابستان خود را تجربه می کند و این یعنی هوای مطبوع تر، یخ کمتر و نیز حیات وحش بیشتر. از اواخر ماه نوامبر آب شدن یخ ها آغاز می شود، در ۲۴ ساعت شبانه روز هوا روشن است و دمای هوا به طور محسوسی افزایش می یابد. در این فصل از سال پنگوئن ها شروع به لانه سازی می کنند که این خود یکی دیگر از جذابیت های سفر است.
سفر به قطب جنوب به دو شکل عمده انجام می شود: سفر دریایی و سفر هوایی. هر کدام از این دو شکل مزیت ها و البته معایب خود را دارند. با نگاهی اجمالی به نقشه کره زمین درمی یابید که برای رفتن به قطب جنوب می توانید از استرالیا، نیوزلند یا آفریقای جنوبی مستقیم به طرف جنوب رفته و از قطب سردرآورید، اما همان طور که در نقشه نیز دیده می شود فاصله قطب جنوب تا کشور آرژانتین و شیلی به کمترین مقدار خود می رسد و مسافت کمتر یعنی مقرون به صرفه تر و ارزان تر  بودن هزینه ی سفر.

صنعت گردشگری در قطب جنوب تا حد زیادی توسط انجمن بین المللی گردانندگان تورهای قطب جنوب(IAATO) مدیریت و برنامه ریزی می شود و تمام تورهای گردشگری به جنوبگان باید عضو این انجمن باشند. در واقع این انجمن کلیه گردشگران را ملزم به رعایت مفاد پیمان قطب جنوب و پروتکل محیط زیست می کند که از جمله آن محافظت از حیات وحش قطب جنوب، احترام به مناطق حفاظت شده، محافظت از خود و هوشیاری کامل و بکر نگه داشتن قطب جنوب می باشد. این قوانین همان طور که پیش تر گفته شد در بسیاری از موارد بسیار سختگیرانه است، طوری که شما پیش از پیاده شدن از کشتی باید تن و لباس خود را از هر گونه شی ای (از جمله دانه های گیاهی) که امکان فعال شدن و برهم خوردن محیط زیست شکننده قطب جنوب را داشته باشد پاک کنید.

همان طور که گفته شد نزدیک ترین مکان به قطب جنوب کشورهای آرژانتین و شیلی هستند، اما تورهای قطب جنوب در کشور آرژانتین و شهر اوشوآیا که جنوبی ترین شهر کره زمین است فعال تر است. به این شهر لقب آخر دنیا (end of the world) را نیز داده اند. از این شهر تا شبه جزیره قطب جنوب حدود ۶۲۰ مایل فاصله است که کشتی ها این مسافت را دو روزه طی می کنند. کشتی ها برای رسیدن به قطب باید از گذرگاه دریک عبور کنند. دریایی بسیار پرتلاطم که خواب را از چشم شما می رباید و آنقدر کشتی تکان می خورد که قرص ضد تهوع نیز دیگر کارساز نیست. ارتفاع تپه های آب (با موج فرق می کند) گهگاه به ۱۰ متر می رسد و کشتی در محور طولی آن گاه تا ۴۰ درجه جابه جا می شود. ظرفیت این کشتی ها از ۱۲۰ نفر تا ۳۰۰ نفر متغیر است و بسته به پولی که می پردازید می توانید از اتاق های مجلل تر و امکانات بیشتری برخوردار شوید، با این وجود اکثر این کشتی ها فاقد ثابت نگه دارنده (stabilizer) هستند و متأسفانه می بایست طعم تهوع و سرگیجه را در این سفر دریایی بچشید.
کلیه تورهایی که از اوشوآیا سفر را آغاز می کنند بین ۱۰ روز تا ۳ هفته به طول می انجامد و با توجه به نوع خدمات، وسیله مسافرتی و مکان هایی که مورد بازدید قرار می گیرند بین ۵ تا ۲۵ هزار دلار آب می خورد.
همان طور که گفته شد از کشور شیلی نیز می توان به قطب جنوب رفت.
مسیر دیگر قطب از استرالیا می باشد. از آنجا که مسافت بین استرالیا و قطب جنوب بیشتر است، کشتی ها تنها زمانی معادل ۱۰ روز را برای رسیدن به اقیانوس جنوبی و قطب جنوب سپری می کنند.

جاذبه های قطب جنوب

برای کسانیکه عاشق ماجراجویی، طبیعت و کشف دنیای جدید هستند، سفر به قطب جنوب یکی از بهترین سفرهاست. جاذبه های این سفر با تمامی سفرها متفاوت است و مهم ترین آن ها شامل موارد زیر است.

ایستادن بر نقطه صفر قطبی، جایی که هر ۳۶۰ مدار زمین به هم می رسند و قطر یخهای زیر پا به ۳۰۰۰ متر می‏رسد!
تجربه خورشید بدون غروب در روز قطبی!
تجربه سردترین نقطه زمین و  هوایی که در مدت حضور شما از ۳۰ درجه سانتیگراد زیر صفر گرم‏تر نمی‏شود!
تماشای کوهستانهای قطبی در اطراف کمپ.
اسکی، راهپیمایی و کوهنوردی.

مردم شهر اوشوایا در آرژانتین، معتقدند فقط یک بار سفر به سرزمین قطب جنوب، روح آدمی را وارد دنیای جدیدی می کند؛ دنیایی متفاوت از آنچه تاکنون تجربه کرده است.

برای خواندن مطالب جالب تر و آشنایی با مکان های دیدنی دیگر به سایت تورلند مراجعه کنید.